طیف وسیع فعالیت های آقای مهندس نادر ظفری در زمینه‌ی پایش وضعیت و عیب یابی تجهیزات دوار با تکنیک های متفاوت بخصوص آنالیز ارتعاشات همراه بوده است. آنالیز ارتعاشات و عیب یابی در زمینه تجهیزات تخصصی نیروگاه های برقآبی و حرارتی، صنایع نورد، کاغذ، معدن و … و تجهیزات عمومی بخشی از فعالیت های میدانی ایشان را شامل می شود. ساخت انواع تجهیزات مکانیکی از قبیل دستگاه های بالانس صنعتی و مشاوره جهت ساخت و بهینه سازی محصولات داخلی یکی دیگر از فعالیت های ایشان در طی سالهای گذشته بوده است. این خدمات برای بیش از 400 شرکت صنعتی معتبر در داخل کشور (تا زمستان 1403) ارائه شده است. در هیجدهمین کنفرانس تخصصی پایش وضعیت و عیب یابی ایران در سال 1403 که در دانشکده مکانیک دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، پس از بررسی و ارزیابی فعالیت ها و سوابق مهندسان متعدد و با توجه به زمینه کاری مرتبط با حوزه پایش وضعیت و عیب یابی، جناب آقای مهندس نادر ظفری را به عنوان مهندس برجسته پایش وضعیت در سطح کشور انتخاب نمودند. به همین جهت مصاحبه‌ای با ایشان انجام دادیم که توجه شما را به آن جلب می‌نماییم.
از شما بابت زمانی که به ما دادید تشکر میکنم، برای اولین سوال، تحصیلات شما در چه زمینه‌ای بوده است؟چگونه CM را شروع کردید؟
سلام، کارشناسی را در رشته‌ی مکانیک ساخت و تولید در خارج از کشور خواندم، فکر میکنم انتخاب خوبی بود چون با طراحی و ساخت قطعات متفاوت آشنا شدم. سال 89 کارشناسی ارشد CM به اتمام رسید. پروژه ی “افزایش کیفیت تراشکاری با تحلیل آکوستیک” باعث شد به رشته ام علاقه‌مند شوم. جذابیت کشف عیوب تجهیزات صنعتی با آنالیز ارتعاشات باعث شد برای تهیه‌ی یک دستگاه آنالیزور ارتعاشات اقدام کنم. این دستگاه ها آنقدر گران هستند که حتی شرکت ها با احتیاط آنها را خریداری می‌کنند، بیشتر مواقع کسی که چنین تجهیزی میخرد، هیچ امیدی به فروش آن ندارد زیرا مشتریان دست دوم این دستگاه ها بسیار محدود است. اما به دلیل اینکه از علاقه‌ی خودم مطمئن بودم، این دستگاه را تهیه کردم.
اولین بار در کدام زمینه‌ی CM فعالیت خود را آغاز نمودید؟
آنالیز آکوستیک برای افزایش کیفیت تراش پروژه ی پایان نامه‌ی کارشناسی ارشدم بود. در واقع پایش وضعیت تراشکاری با استفاده از آنالیز صوت که بین سالهای 88 تا 89 به آن مشغول بودم. البته دروسی در زمینه ی آنالیز ارتعاشات و دیگر تکنیک‌ها هم داشتیم که در آزمایشگاه پروژه هایی در این زمینه انجام دادیم. بعد از پایان تحصیلات در یک شرکت ارائه ی خدمات مهندسی معکوس مشغول به کار شدم. خریداری دستگاه آنالیز ارتعاشات به موازات همین دوره انجام شد. بیشتر تجهیزاتی که برای ساخت به ما سپرده می‌شد، در واقع تجهیزاتی بودند که دارای حدود قابلیت اطمینان بالایی بودند. برخی مواقع برای مشاهده‌ی عملکرد تجهیزات به کارخانه ها می رفتیم. استفاده از آنالیز ارتعاشات از همین‌جا در محیط صنعتی آغاز شد. در آن مقطع آنالیز ارتعاشات خیلی در کشور شایع نبود.
به نظر شما بیشترین اطلاعاتی که برای آنالیز ارتعاشات کسب کردید از چه منابعی بوده است؟
یک سری منابع هستند که در داخل کشور برای همه در دسترس هستند. مانند کتاب‌های تالیف یا ترجمه شده ی داخلی، مقالات، کلاس‌های مختلف، فیلم های آموزشی. با اینگونه منابع اطلاعات شما به حدود قابل قبولی میرسد. اما برای اینکه بتوانید درک خود را گسترش دهید بدون شک به منابع خارجی از قبیل کتاب و مقاله، تجربه های کاری، مقالات بین المللی نیاز دارید. اما تجربیات شخصی کمک شایانی به اصلاح دید شما میکند.
موانع و مشکلات پیاده سازی پایش وضعیت در صنعت کشور از نظر شما کدامند؟
اگر خلاصه بخواهم بیان کنم، ایمان آوردن به کارآیی پایش وضعیت از سمت مدیران هنوز بخشی از دغدغه‌ی متخصصان این حوزه است. از سمت دیگر برخی از متخصص نماها تلاش‌های کارشناسان را در جهت بهبود دید روی پایش وضعیت خنثی می‌کنند. از دیگر آفت‌های پایش وضعیت برند گرایی است، به طوری که انگار دستگاه آنالیز ارتعاشات قرار است خودش تحلیل را انجام دهد در صورتی که تخصص و تجربه در تحلیل‌ها خیلی مهم است. اما با تمام این موانع خوشبختانه پایش وضعیت در کشور ما در حال رشد است. رویدادهای بزرگی سالانه در شرکت ها و دانشگاهها برگزار میشود که همگی در حال پیشبرد این مهم در کشور هستند.
پیشنهادات شما برای بهبود سطح پایش وضعیت در کشور چیست؟
هزینه های پایش وضعیت ارتعاشات را کم کنیم. وقتی قانع کردن یک مدیر برای خرید یک آنالیزور ارتعاشات سخت است، خب پایش وضعیت را با یک ویبرومتر ارزان شروع کنید. مطمئن باشید اگر به درستی انجام شود، آن مدیر نه تنها قانع خواهد شد بلکه اصرار خواهد کرد برای تهیه‌ی یک دستگاه پیشرفته تر.
دعوت از مدیران شرکت های بزرگ به همایشهای پایش وضعیت به آشنایی ایشان کمک می کند. اگر چه فعالیت هایی در این زمینه صورت می پذیرد اما هنوز از حد تعالی آن فاصله دارد.
گسترش این رشته در دانشکده های مهندسی مکانیک کشور و تربیت کارشناسان در این زمینه.
قرار دادن بند “پایش وضعیت” در قراردادهای بهره‌برداری بین کارفرما و پیمانکاران.
تضمین کارآیی پایش وضعیت از سمت مجریهای CM در کشور. در بسیاری از مواقع پیمانکاران پایش وضعیت، کارفرمایان خود را با یک گزارش تنها می گذارند و حالا گروه تعمیرات می ماند و کلی ایراد گرفته شده از سیستم.
چه پیشنهادی برای کسانی دارید که دوست دارند در رشته‌ی پایش وضعیت ادامه تحصیل بدهند؟
CM علاقه می خواهد زیرا دیر بازده است. اینکه یک دانشجو بخواهد فقط یک مدرک بگیرد شاید به هیچ دردی نخورد. باید کنار تجهیزات باشد. باید داده برداری کند، تحلیل کند. باید نتایج تحلیل را با وضعیت واقعی تجهیزات مقایسه کند. هر خرابی برای یک علاقمند به CM یک درس بزرگ و خاص است که شاید در هیچ کتابی نتوان مشابه آن را پیدا کرد. هر چه مواجهه با تجهیزات بیشتر باشد و حضور در تعمیرات بیشتر باشد، این به افزایش تجربه کمک میکند و باعث میشود در زمان کمتری به بازدهی برسد. خوبی CM این است که تکنیک‌هایش جذاب هستند. یعنی اگر کسی برای مثال 3 سال با جدیت آنالیز ارتعاشات کار کند، به سختی می تواند آن را رها کند. آنالیز ارتعاشات تبدیل میشود به یک بازی جذاب که هیچ تفریحی نمی تواند جای آن را برای تحلیلگر بگیرد. بعد از کسب تجربه، اجرای تکنیک های پایش وضعیت تبدیل به چالش های جذاب میشود.
